fbpx
Religious
Print this page

Η Παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου

Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου (Αυτοδικαίωση και συντριβή)



Ηχογράφηση (και κείμενο με δυνατότητα εκτύπωσης για παραιτέρω μελέτη) από την ομιλία του πατήρ Βαρνάβα Γιάγκου στον Ιερό Ναό Παναγίας Λαοδηγήτριας στην Θεσσαλονίκη, την Κυριακή στις 17-2-19 της ευαγγελικής περικοπής της παραβολής του Τελώνη και του Φαρισαίου (Λουκάς 18, 9-14) με τίτλο "Αυτοδικαίωση και συντριβή"

Η προσπάθεια να αποδείξεις στον εαυτό σου γιατί δεν πείθεσαι πόσο σωστός είσαι, πόσο τα κατάφερες, πόσο τήρησες τον νόμο, πόσο τήρησες τις εντολές και πόσο οι άλλοι δεν κάνουν τέτοια πράγματα. Αυτό είναι μια συμπτωματολογία- π. Βαρνάβας


Αυτοδικαίωση και συντριβή

Στην γνωστή παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου με την οποία ανοίγει το Τριώδιο και μας προετοιμάζει η εκκλησία για το πνευματικό στάδιο του αγώνος τη μεγάλη Σαρακοστή καταλήγει η φράση του Κυρίου μας “πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται” (όποιος υψώνει τον εαυτόν του θα ταπεινωθεί, και εκείνος που ταπεινώνει τον εαυτόν του θα υψωθεί).

Αυτός είναι ένας πνευματικός όρος, είναι ένας πνευματικός νόμος, είναι ένας πνευματικός κανόνας που είναι πολύ σημαντικό να τον συνειδητοποιήσουμε τον βάλουμε μέσα μας, να είναι λόγος ύπαρξής μας και να είναι το μέτρο της πνευματικής μας προσπαθείας και της ζωής μας. “πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται”. Ξεκάθαρα πράγματα. Όποιος δηλαδή πιστεύει στη δύναμη του, στην αυτάρκεια του αυτός προσπαθεί να αυτό αυτοδικαιωθεί με τη ζωή του και τα έργα του· στο τέλος θα ταπεινωθεί, θα απολέσει τη χάρη του θεού, θα συντριβεί. Και ο καθένας ο οποίος συνειδητοποιεί την ανεπάρκεια του μετανοεί, συντρίβεται· η Χάρις του Θεού θα τον δικαιώσει.

Αυτό είναι ένας κανόνας πνευματικός που ορίζει την ζωή μας σε όλα τα επίπεδα.
Εάν αυτό το προσέξουμε τα πράγματα γίνονται πολύ απλά. Ο Κύριος ανέφερε την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου. Η πλάνη του Φαρισαίου ήταν ότι επενδύει στον εαυτό μου στη δική του προσπάθεια και ο Θεός απλώς επιβράβευε την προσπάθειά του. Δεν ήταν ο πλουτισμός του, η χαρά του, η δόξα του, το έλεος του Θεού, η σχέση του με τον Θεό, ο ίδιος ο θεός· αλλά ήταν ο εαυτός του που πετύχαινε, που τα κατάφερνε. Αυτό τον οδήγησε στην πλάνη της αυτοδικαίωσης δηλαδή η αίσθηση ότι θα δικαιωθούμε με τα έργα μας, με το σπαθί μας. Και ότι δεν θα μας δικαιώσει το έλεος του Θεού στο οποίο στο οποίο αναφερόμαστε και καταθέτουμε την ελευθερία μας. Αυτό το ήθος της αυτοδικαίωσης γεννά την σκληροκαρδία γιατί δεν είναι στηριζόμενος στο έλεος και στην αγάπη του Θεού αλλά είναι στηριγμένο στη δική μας προσπάθεια. Αυτή λοιπόν η σκληροκαρδία γεννά την περιφρόνηση προς τους άλλους αλλά οι άλλοι υπάρχουν ως αφορμή της δικής μας ισχυροποίησης και επιβεβαίωσης, που οδηγεί στην εξουθένωση του άλλου, στην κατάκριση του, δεν είμαι όπως οι λοιποί των ανθρώπων ούτε όπως αυτός εδώ ο Τελώνης.

Όταν δεν δικαιώνεσαι από αυτό που βιώνεις δηλαδή από την αίσθηση της Χάριτος του Θεού αυτό που σου μένει είναι η εκλογίκευση της ζωής σου και η προσπάθεια να αποδείξεις στον εαυτό σου γιατί δεν πείθεται πόσο σωστός είσαι, πόσο τα κατάφερες πόσο τήρησες τον νόμο, πόσο τήρησες τις εντολές και πόσο οι άλλοι δεν κάνουν τέτοια πράγματα. Αυτό είναι μία συμπτωματολογία που καλύπτει την απουσία ζωής, την άγνοια του πραγματικού περιεχομένου της πνευματικής ζωής που δεν ο εαυτός μας τα έργα μας η προσπάθεια μας, αλλά ο ίδιος ο Θεός.
Δεν ασκούμαστε στην πνευματική ζωή για να επιβραβευτούμε για να τα καταφέρουμε ασκούμαστε για να γκρεμιστεί το τείχος που κλείνει τον εαυτό μας μέσα μας, ασκούμαστε για να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που δεν μας αφήνουν να γευόμαστε το έλεος του Θεού και αυτό αυτό το ήθος γεννά την αίσθηση ότι εγώ που είμαι σωστός, που είμαι τόσο καλός άνθρωπος που είμαι τόσα χρόνια στην εκκλησία, δεν με καταλαβαίνει κανένας, δεν με αναγνωρίζει κανένας, δεν με βοηθάει κανένας, και όλοι είναι χαμένοι, όλοι είναι αμαρτωλοί όλοι κοιτούν το συμφέρον τους, μόνο εγώ είμαι σωστός άνθρωπος.

Αυτό σε κάνει ανάπηρο, δεν μπορείς να σχετιστείς με κανέναν άνθρωπο. Ο μόνος με τον οποίον επικοινωνείς είσαι εσύ και τα έργα σου αλλά όχι με την πραγματικότητα του εαυτού σου, αλλά με την φαντασία του εαυτού σου, με το προσωπείο του εαυτού σου που έχεις κατασκευάσει για να ισχυροποιήσεις το κενό σου.

Αυτή λοιπόν είναι η κατάσταση του Φαρισαίου· αυτήν η πλάνη.

Η άλλη κατάσταση είναι του Τελώνου που είναι η παρουσία του τι σημαίνει άνοιγμα προς το Θεό, τι σημαίνει ανοιχτή ψυχή, ποια είναι η ανοιχτή ψυχή; η συντετριμμένη ψυχή. Δεν τολμούσε να ατενίσει το βλέμμα του στον ουρανό συνειδητοποιώντας την κατάντια του συνειδητοποιώντας την αποτυχία του, μα ο τελώνης τι ήτανε; Ποιο ήταν το επάγγελμα του; Τελώνης, δηλαδή φοροεισπράκτορας, δηλαδή εκμεταλλευτής των ανθρώπων της εποχής εκείνης, δηλαδή άνθρωπος του συστήματος, όμως έφτασε στην αίσθηση της χρεοκόπησης του, της αποτυχίας του, γνώριζε τα χάλια του - όπως λέει ο άγιος της εκκλησίας μας· “Αυτός που αναγνωρίζει την κατάντια του που βλέπει την αμαρτωλότητα του είναι ανώτερος από αυτόν που βλέπει αγγέλους”.

Αυτούς δεν τολμούσε να κρίνει κανέναν· με τη αξιοσύνη να το κάνει αυτό, όταν είχε συνειδητοποιήσει το δικό του μετρό, τη δική του κατάντια, τη δική του αποτυχία. Όμως εδώ χρειάζεται να προσέξουμε κάτι πολύ σημαντικό· άλλο συντρίβομαι, πονάω για την αμαρτία μου, αγωνίζομαι να απομακρυνθώ από την αμαρτία, και άλλο να κάνω ότι να 'ναι, να ζω στην αμαρτία μου και να λέω, “Τι να κάνουμε; Αυτός είμαι. Λυπήσου με Θεέ μου.” Μια ψευδαίσθηση, μία κατάσταση νομιμοποίησης της αμαρτίας μέσα μας. Υπάρχει και αυτό το πράγμα, δηλαδή χρειάζεται να διακρίνουμε τα πράγματα. Αυτό που ορίζει ως αληθινή τη μετάνοια και τη συντριβή του τελώνου είναι ο πόνος του η συναίσθηση του και ο αδυσώπητος αγώνας που κάνει να ξεπεράσει το πάθος του, την αδυναμία του. Πως θα μας φαινόταν εάν ο τελώνης συνέχιζε την πλεονεξία του την εκμετάλλευση των ανθρώπων και πήγαινε και μιξοκλαιγόταν στο Θεό; "Τι να κάνω, δεν μπορώ, άνθρωπος είμαι, αναγκαίες έχω, λυπήσου με· αμαρτωλός είμαι.

Εμείς συνήθως ή είμαστε σε μία κατάσταση φαρισαϊσμού ή σε αυτή της ψευδομετάνοιας, υποκρινόμενοι τους τελώνες και τους συντετριμμένους. Αυτό που ορίζει την αλήθεια μας είναι πόσο τίμιοι είμαστε με την καρδιά μας, που είναι προσανατολισμένη καρδιά μας, τόσο πόνο έχουμε και τι αγώνα κάνουμε να βγούμε αυτή την κατάσταση. Να σεβαστούμε δηλαδή τη “βαθία” καρδιά μας να σεβαστούμε όχι τις ψυχολογικές μας ανάγκες αλλά την βαθιά υπαρξιακή μας ανάγκη. Ποιος είναι ο λόγος που ζούμε. Εάν ο λόγος που ζούμε είναι να ικανοποιούμε τα πάθη μας, και να κουκουλώνουμε αυτά με ένα κλαψούρισμα - “Τι να κάνουμε; αυτοί οι άνθρωποι είμαστε Θεέ μου, άνθρωποι αδύναμοι είμαστε, ελέησε μας”, αλλά συνεχίζουμε να υπηρετούμε τις εμπαθής καταστάσεις.

Δεν εννοεί κάτι τέτοιο ασφαλώς εδώ ο τελώνης, όταν λέει με συναίσθηση και συντριβή και πραγματική ταπείνωση για την κατάντια του. Αυτό λοιπόν· αυτός ο δείκτης πνευματικής ζωής που μας ορίζει ο Κύριος έχει και άλλες παράπλευρες ενέργειες και άλλες παράπλευρες καταστάσεις. Άνθρωπος ο οποίος ζει μέσα στο θεσμό της αυτοδικαίωσης του όπως είπαμε, κρίνει τους πάντες και τα πάντα, είναι μία τοξική παρουσία, ένας αρνητικός άνθρωπος, ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να συνδεθεί με κανέναν, που δεν μπορεί να σχετιστεί με κανέναν, γιατί όταν είναι στον θρόνο του, που να καταλάβει τους ελάχιστους ταπεινούς ανθρώπους στην κατάσταση που είναι. Ζει με τη δική του φαντασίωση, ζει τον ψεύδη του εαυτό.

Από την άλλη ο ταπεινός ο συντετριμμένος είναι αυτός ο οποίος μπορεί να συνυπάρχει, ο ευαίσθητος υπαρξιακά άνθρωπος που συναισθανόμενος την πτώση του γευόμενος το προσωπικό του Άδη, γευόμενος τη συντριβή του με τη συναίσθηση του, ποιος είναι αυτός αλλά και ποιος είναι ο πλούτος του ελέους του Θεού που ήταν νεκρός και τον ζωντάνεψε, που ήταν συντετριμμένος και τον δικαίωσε, του γεννά άλλο ήθος στη σχέση του με τους ανθρώπους, μπορεί να διακρίνει το αληθινό από το ψεύτικο, μπορεί να διακρίνει την αληθινή από την ψεύτικη μετάνοια, μπορεί να διακρίνει το αληθινό πόνο με το ψεύτικο πόνο, αλλά τέλος πάντων μπορεί να συσχετιστεί με κάθε άνθρωπο. Γιατί; Γιατί νοείται ως αληθινός. Ο αληθινός άνθρωπος είναι ο μετανοών άνθρωπος και όταν είσαι αληθινός άνθρωπος έχεις άλλες αισθήσεις. Η αληθινότητα δεν είναι μία αντίληψη διανοητική ή μία ψυχαναλυτική κατάσταση “κατάλαβα, την αιτία των ενεργειών και των πράξεών μου”.

Αληθινός άνθρωπος είναι αυτός που αληθεύει η ύπαρξη του, που σημαίνει· όλα του τα αισθητήρια είναι ζωντανά και αληθινά άρα και η όρασή του και αντίληψη του και κατανοεί και την αλήθεια του ανθρώπου και βρίσκει τρόπο να αποδεχθεί και να σχετιστεί τον άλλον άνθρωπο που μπορεί να είναι μονομερής η σχέση. Όταν σχετίζομαι με κάποιο γιατί το γνωρίζω δεν απαιτώ και ο άλλος να με καταλάβει. Απλώς ο ένας ζητεί την χαρά της σχέσης και ο άλλος ζει την κόλαση της ακοινωνησίας και της μοναξιάς, δηλαδή είναι ψυχολογική η έννοια "πρέπει να με καταλάβει ο άλλος για να συσχετιστούμε, πρέπει να μιλούμε με τον ίδιο τρόπο για να συσχετιστούμε. Μπορώ να σχετίζομαι και με κάποιον που είναι στην κοσμάρα του.

Απλώς ο ένας ζει τη χαρά και τον παράδεισο της κοινωνίας και της μετοχής σ’ αυτή την ικανότητα να αγαπά και άλλος ζει μέσα στην κόλαση της αυτοδικαίωσης του με έναν αυτισμό που θέλει να ικανοποιεί μόνο τις δικές του ανάγκες. Άρα, δεν κολάζεται ο άνθρωπος που αγαπά κάποιον που δεν αξίζει. Απλώς κολάζεται αυτός που δεν αξίζει, που λάμβανε την αγάπη, δεν την αξιολογεί και δεν ενεργοποιεί και αυτός την αληθινή ζωή δηλαδή την διαδικασία συναίσθησης και μετανοίας για να μπορεί να μάθει να ζει και να συνυπάρχει.

ΣΧΟΛΙΑ

1 υπέροχος! γεμάτος αλήθεια!
~ Giouli Desp

2 Μόνο ένας άνθρωπος που βιώνει αγιοπνευματική κατάσταση μπορεί να ερμηνεύσει σωστά το ευαγγέλιο και τα πατερικά κείμενα!!!! Άξιος!!!! Επιτέλους ένας άνθρωπος με κοινό πνεύμα, ανοιχτό μυαλό, ξύπνιος κατά θεόν ελπίζω να τον μιμηθούν και άλλοι κληρικοί για να γεμίσουν οι εκκλησίες από λαόν!!!
~ Βάγια Μ.

Πηγή: Σελίδα Facebook: Πατήρ Βαρνάβας Γιάγκου - Ομιλίες

Additional Info

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα:
Κατά Λουκά 18, 9-14
YouTube Κανάλι:
atkdi3
Last modified onΤρίτη, 09 Απριλίου 2019 10:17
(1 Vote)
Read 3987 times
// Template Design © Joomla Templates | GavickPro. All rights reserved.