Παλαιά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω

Η σημαντικότερη Μονή στο νομό Πιερίας

Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω είναι η σημαντικότερη Μονή στο νομό Πιερίας. Βρίσκεται στον Όλυμπο, σε υψόμετρο 900μ. σε θέση φύσει οχυρή ανάμεσα σε δύο ρέματα και απέχει 18 χιλιόμετρα από το Λιτόχωρο.

Η Παλαιά Μονή ιδρύθηκε το 16ο αιώνα από τον Άγιο Διονύσιο εν Ολύμπω και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας σημείωσε οικονομική και πνευματική ακμή. Μετά το 1821 καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό, πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε. Το 1943 ανατινάχθηκε από τους Ναζί επειδή στα κτήριά της κρύβονταν Έλληνες αντάρτες. Έκτοτε μεταφέρθηκε στο Μετόχι της, κοντά στο Λιτόχωρο. Μέχρι το 1928 το Μοναστήρι ήταν Σταυροπηγιακό, Πατριαρχικό υπό την δικαιοδοσία του Οικουμενικού θρόνου. Το 1928[1]υπήχθη στις Νέες Χώρες.

Σήμερα αναπτύσσει πνευματική και φιλανθρωπική δραστηριότητα, με ολοήμερες εξομολογήσεις και πνευματικές διδαχές κάθε Κυριακή πρωί μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, όπως επίσης διαλόγους, συνέδρια και ολονύκτιες αγρυπνίες.[2]. Πανηγυρίζει στις 23 Ιανουαρίου, που είναι και η ημέρα μνήμης του Αγίου Διονυσίου. Επίσης, στις 14 Σεπτεμβρίου τελείται η τοπική εορτή του Σταυρού, στην Παλαιά Μονή του Αγίου Διονυσίου.

Ο όσιος πατήρ ημών Διονύσιος είναι ένα λαμπερό αστέρι από εκείνα, που λάμπουν στον νοητό στερέωμα της εκκλησίας μας και με την θεϊκή τους λαμπρότητα, καταυγάζουν τα σκότη της γήϊνης ζωής μας!

Υπήρξε μία μεγάλη και υπέροχη ασκητική φυσιογνωμία της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, κατά πάντα, εφάμιλλος και ισοστάσιος των μεγάλων και θεοφόρων πατέρων "των εν ασκήσει λαμψάντων".
Ήταν μία χαρισματούχος και πολυτάλαντος προσωπικότης! Εκπλήσσεται κανείς πως συνδυάζονται αρμονικότατα στον λαμπρό του βίο, η προδρομική του ασκητικότης με τον αποστολικό ζήλο και την κοινωνική δράση, ο αναχωρητισμός του ησυχαστού με την οργανωτικότητα και το διοικητικό χάρισμα του ηγέτου, οι μυστικές αναβάσεις του θεωρητικού με τους αιματηρούς αγώνες του πρακτικού και τέλος, η προσήλωσή του προς την "ακρίβεια" των κανόνων με την φιλάνθρωπη συγκαταβατικότητα και την οικονομία!
Σπανίως, βλέπει κανείς πρόσωπα με τόση ευρύτητα διάνοιας και καρδίας!

Ο οσιακός του βίος, καθώς και τα αναρίθμητα θαύματά του, συνετέλεσαν, ώστε να καταξιωθεί ως Άγιος στη συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας και να καταστεί Πανμακεδονική μορφή της Ορθοδοξίας, ιδιαιτέρως δε καύχημα και προστάτης της Πιερίας μας.

Ο Όσιος Διονύσιος γεννήθηκε, λίγο πριν από το 1500 μ.Χ. στο χωριό Σκλάταινα της επαρχίας του Φανουρίου του νομού Καρδίτσης, στην σημερινή δηλαδή Δρακότρυπα. Προήλθε από γονείς πτωχούς, αλλά θεοσεβείς και πιστούς! Το πρώτο του όνομα ήταν Δημήτριος και από νωρίς, έδωσε δείγματα αφοσιώσεως στον Κύριο και αγάπης προς τον μοναχισμό! Σε ηλικία, περίπου 18 ετών και μετά τον θάνατο των γονέων του, πηγαίνει στα Μετέωρα και κείρεται ρασοφόρος μοναχός υπό το όνομα Δανιήλ. Αργότερα, ζητώντας ησυχαστικότερο τόπο, μεταβαίνει στο Άγιον Όρος, γίνεται μεγαλόσχημος μοναχός και ιερεύς, ματανομαστείς Διονύσιος. Έζησε, για ένα διάστημα, στην Ιερά Σκήτη της Ιεράς Μονής Καρακάλου, με αυστηρή άσκηση, προσευχή και νηστεία! Η ισάγγελη ζωή του τον επέβαλε σ' όλους τους Πατέρας του Άθω, γι' αυτό και αργότερα, εξελέγη ηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου! Στην ιερά αυτή μονή όμως, η οποία τότε ήταν ακόμη βουλγαρική, ο άγιος συνήντησε μεγάλες αντιδράσεις, γι' αυτό και αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει το Άγιον Όρος και να μεταβεί, γύρω στο 1524, στην περιοχή της Βέροιας, στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, την οποία κι ανακαίνισε, καθιστώντάς την, φάρο πνευματικό! Αλλά κι απ' εκεί, αργότερα, ανεχώρησε κρυφά, θέλοντας να αποφύγει την εκλογή του ως Επισκόπου Βέροιας, όπως ζητούσε ο λαός, όταν εχήρευσε η Επισκοπή αυτή.

Έτσι, τον βλέπουμε να γίνεται "Οικιστής του Ολύμπου", όπου οι σπάνιες φυσικές ομορφιές και τα δροσερά νερά του φαίνεται ότι τον ανέπαυσαν πλήρως!
Εν τω μεταξύ, υφίσταται πολλές ταλαιπωρίες, διωγμούς, συκοφαντίες, όπως όλοι οι άγιοι, ένεκα των οποίων αναγκάζεται να εγκαταλείψει - ευτυχώς προσωρινά - τον αγαπημένο του Όλυμπο και να μεταβεί στο Πήλιο, κτίζοντας εκεί την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος Σουρβίας.

Αργότερα όμως επιστρέφει, θαυματουργικά, στον Όλυμπο, όταν τριετής παντελής ανομβρία, αποτέλεσμα του διωγμού του αγίου, αναγκάζει τον διοικητή και τους κατοίκους της περιοχής να τον καλέσουν πίσω. Κτίζεται έτσι γύρω στο 1542, το πρώτο Ιερό Μοναστήρι, που σώζεται μέχρι των ημερών μας, προς τιμήν και πάλι της Αγίας Τριάδος.

Εδώ, ο άγιος έζησε σαν επίγειος άγγελος, γι' αυτό και γρήγορα συγκέντρωσε γύρω του, ένα πλήθος μοναχών, που έκανε την ιερά μονή του πραγματική Λαύρα! Ωστόσο, ο ίδιος χρησιμοποιούσε, ακόμη, για προσευχή και ησυχία, τα σπήλαια που υπήρχαν γύρω από την ιερά μονή και τα οποία είχε μετατρέψει σε ιερούς ναΐσκους. Εκεί, έμεινε τον περισσότερο χρόνο, ζώντας μέσα στον γνόφο της νοεράς προσευχής. Κάποιες φορές βέβαια, ερχόμενος από τα σπήλαια προς την ιερά μονή του, τον είχαν δει να λάμπει ολόκληρος, λουσμένος στο Αναστάσιμο Φως του Μέλλοντος Αιώνος!

Ο άγιος δεν παρέλειπε να περιέρχεται σαν άλλος Πρόδρομος του Πατροκοσμά, τα γύρω χωριά, για να κηρύξει τους σκλαβωμένους Έλληνας! Είχε απέραντη αγάπη για τον λαό! Αγκάλιαζε τους πάντες και τους βοηθούσε πνευματικά και υλικά. Όταν τον επλησίαζε κανείς, είχε την αίσθηση ότι πλησιάζει τον Ίδιο τον Χριστό!

Ζώντας αυτήν την Χριστομίμητη ζωή ο άγιος, έφθασε και στο τέρμα, σαν πρωταθλητής γενναίος, παίρνοντας το στεφάνι από τα χέρια του Χριστού!

Αφήνοντας τις τελευταίες του σοφές υποθήκες στα πνευματικά του παιδιά, φτερούγισε σαν άλλος ερωδιός στα ύψη του Ουρανού, μέσα στον χειμώνα, την 23η Ιανουαρίου, κατά την οποία τελείται και η σεπτή μνήμη του!