Όπως ο σατανάς αντιτάσσεται στο Θεό, για να μη γίνεται το θέλημα του Θεού, που είναι οι εντολές Του, και με την παράβαση των οποίων προσπαθεί να το καταλύσει πολεμώντας το Θεό μέσω ημών, το ίδιο και ο Θεός θέλει μέσω ημών να εκτελείται το πανάγιο θέλημά Του- το οποίο όπως είπα είναι οι θείες και ζωοποιές εντολές Του- εξουδετερώνοντας μ' εμάς και με τη βοήθειά Του τον ολέθριο σκοπό του πονηρού. Γιατί τη ματαιόπονη θέληση του εχθρού, που νομίζει ότι αντιστέκεται στο Θεό με τα μέσα με τα οποία κάνει να παραβαίνονται οι εντολές Του, ο Θεός πάλι με την ανθρώπινη ασθένεια την καταστρέφει. Και πρόσεξε μήπως τάχα δεν είναι έτσι. Όλες οι εντολές του ιερού Ευαγγελίου φαίνονται ότι με όσα προστάζουν, νομοθετούν και θεραπεύουν τα τρία μέρη της ψυχής. ή μάλλον, δε φαίνονται μόνο, αλλά και πράγματι του δίνουν υγεία. Αυτά λοιπόν τα τρία μέρη της ψυχής, ο διάβολος φαίνεται ότι τα πολεμά νύχτα και ημέρα. Και αφού πολεμά ο σατανάς τα τρία μέρη της ψυχής, άρα πολεμά τις εντολές του Χριστού.γιατί ο Χριστός νομοθετεί με τις εντολές τα τρία μέρη της ψυχής, που είναι το θυμικό, το επιθυμητικό και το λογιστικό. Πρόσεξε το ρητό: «Καθένας που οργίζεται με το αδελφό του χωρίς λόγο, είναι ένοχος για το δικαστήριο»(30) και τα επόμενα παραγγέλματά Του αυτά είναι θεραπείες του θυμού. Ο εχθρός πάλι, προσπαθεί να καταστρέψει την εντολή αυτή και τις άλλες όμοιές της, με λογισμούς φιλονεικιών, μνησικακίας και φθόνου. Γιατί γνωρίζει ο αντίπαλός μας ότι ηγεμόνας του θυμικού είναι το λογιστικό. Τοξεύει λοιπόν το λογιστικό με λογισμούς, όπως είπα, υποψίας, φθόνου, φιλονεικίας, λογομαχίας, δόλου, κενοδοξίας, και το πείθει να αφήσει την εξουσία του και να χαλαρώσει τα ηνία στο θυμό και να τον αφήσει ακυβέρνητο. Ο δε θυμός, έχοντας χάσει τον κυβερνήτη, βγάζει από το στόμα με τα λόγια εκείνα που είχε από πριν στην καρδιά, τα οποία συσσωρεύτηκαν εκεί με του λογισμούς που προκάλεσε ο εχθρός και με την αμέλεια του νου. Και τότε βλέπει κανείς την καρδιά, αντί να είναι γεμάτη από θείο πνεύμα και θεία νοήματα, να είναι γεμάτη κακία καθώς είπε ο Κύριος: «Από το περιεχόμενο της καρδιάς μιλάει το στόμα»(31). Γιατί αν μπορέσει ο πονηρός να βγάλει έξω με τα λόγια εκείνα που μελετήθηκαν εσωτερικά, τότε δε θ' αποκαλέσει μονάχα «βλάκα» ή «ανόητο» τον αδελφό του εκείνος που κυριεύτηκε από το θυμό, αλλά από τα υβριστικά λόγια θα καταλήξει συχνά και σε φόνο. Αυτά τα χρησιμοποιεί ο πονηρός εναντίον του Θεού που έδωσε εντολή να μην οργιζόμαστε χωρίς λόγο. Αυτά μπορούσαν να μη φτάσουν να γίνου υβριστικά λόγια και όσα επακολουθούν, αν με την προσβολή του λογισμού διώχνονταν αμέσως από την καρδιά με προσευχή και εσωτερική προσοχή. ΄Ετσι ο κακούργος διάβολος πετυχαίνει το σκοπό του, όταν δει ότι εκείνα που έβαλε μέσα στην καρδιά με λογισμούς, καταλύουν κάποια θεία εντολή.
....
Ποιά είναι τώρα η εντολή που προτρέπει το λογιστικό μας; «Εγώ σας λέω να μην ορκιστείτε καθόλου(33). Ο λόγος σας ας είναι ναι ή όχι(34). Όποιος δεν αρνήθηκε τα πάντα και δε με ακολουθεί, δεν είναι άξιος για μένα(35). Να περάσετε από τη στενή πύλη»(36). Αυτά είναι τα παραγγέλματα για το λογιστικό. Ο αντίπαλος διάβολος λοιπόν, για να υποτάξει έναν άριστο στρατηγό, που είναι το λογιστικό, το βγάζει από τα λογικά του με λογισμούς γαστριμαργίας και αδιαφορίας, και αφού σαν μέθυσο στρατηγό το χλευάσει και το απομακρύνει από την ηγεμονία, χρησιμοποιεί, το πονηρό φίδι, σαν υπηρέτες των άνομων θελημάτων του το θυμό και την επιθυμία. Οι δύο αυτές δυνάμεις, αφού μείνουν ελεύθερες από την εξουσία του λογικού, μεταχειρίζονται τις πέντε αισθήσεις σαν υπηρέτες για να αμαρτάνουν φανερά. Έτσι συμβαίνουν οι διάφορες πτώσεις. Τότε λοιπόν και τα μάτια γίνονται περίεργα, αφού δεν έχουν το νου να τα δεσμεύει, και η ακοή αγαπά να ακούει τα μάταια και η όσφρηση εκθηλύνεται και το στόμα γίνεται ακράτητο και τα χέρια αγγίζουν εκείνα που δεν πρέπει. Σ' αυτά ακολουθεί αδικία αντί δικαιοσύνη, ανοησία στη θέση της φρονήσεως, ακολασία αντί σωφροσύνη δουλεία αντί ανδρεία. Αυτές οι τέσσερις γενικές αρετές, δηλαδή η δικαιοσύνη, η φρόνηση, η σωφροσύνη και η ανδρεία όταν είναι υγιείς, κυβερνούν τα τρία μέρη της ψυχής. Όταν αυτά διευθύνονται ορθά, εμποδίζουν τις αισθήσεις από τα άτοπα. Και τότε ο νους έχει γαλήνη, και καθώς οι δυνάμεις του κυβερνιούνται ενθέως και υπακούουν, ανδραγαθεί εύκολα στο νοητό πόλεμο. Αν όμως σκοτίζει τις δυνάμεις του από απροσεξία και νικιέται από τις επιθέσεις του εχθρού, τότε παραβαίνει τις θείες εντολές. Την παράβαση όμως οπωσδήποτε ακολουθεί, ή μετάνοια ανάλογη, ή κόλαση στο μέλλον. Καλό λοιπόν είναι να έχει πάντοτε νήψη ο νους, με την οποία αφού σταθεί στην κατά φύση κατάσταση, γίνεται αληθινός τηρητής των θείων εντολών.